طلا از کجا می‌آید و چگونه تشکیل می‌شود؟

طلا از کجا می‌آید و چگونه تشکیل می‌شود؟

شاید باورش سخت باشد؛ اما ستاره‌ شناسان بر این باورند که منشأ طلای موجود در کره زمین از ستاره‌ها است؛ این به این معناست که زیورآلات طلایی که روزانه می‌پوشیم، منبعشان از ستاره‌ها می‌باشد؟؟؟!!! به نظر شما شگفت انگیز نیست؟ به نظرم زیبایی غیرقابل‌وصف ستاره‌ها خودش به تنهایی انسان را به وجد می‌آورد و چقدر شگفت انگیز تر می‌شود که بدانیم منبع طلا از ستاره‌ها است.

طلا چیست؟ چگونه تشکیل می‌شود؟

فلز طلا یک عنصر شیمیایی است و به آسانی با رنگ فلزی زرد آن قابل تشخیص است. به دلیل کمیاب بودن، مقاومت در برابر خوردگی، رسانایی الکتریکی، چکش‌خواری، شکل‌پذیری و زیبایی ارزشمند است. اگر از مردم بپرسید که طلا از کجا می‌آید، بیشتر آنها می‌گویند که شما آن را از معدن به دست می‌آورید، یا از آب دریا استخراج می‌کنید. با این حال، منشأ واقعی این عنصر قبل از تشکیل زمین است.

✅طلا در زمان شکل گیری سیاره به هسته زمین فرو رفت و امروزه تنها به دلیل بمباران سیارکی قابل دسترس است.

✅از نظر تئوری، امکان تشکیل طلا توسط فرایندهای هسته‌ای همجوشی، شکافت و واپاشی رادیواکتیو وجود دارد.

⚠️توجه کنید که طلا را نمی‌توان از طریق شیمی یا کیمیا تولید کرد. واکنش‌های شیمیایی نمی‌توانند تعداد پروتون‌های یک اتم را تغییر دهند. هویت یک عنصر را عدد پروتون یا عدد اتمی مشخص می‌کند.

طلا کجا پیدا می‌شود؟

طلاهای کشف شده روی زمین همگی از بقایای ستارگان مرده به دست آمده است. عناصر سنگینی مثل آهن و طلا با تشکیل زمین به سمت هسته سیاره فرو رفتند. اگر رویداد دیگری رخ نمی‌داد، طلایی در پوسته زمین وجود نداشت. اما حدود 4 میلیارد سال پیش، زمین توسط برخورد سیارک‌ها بمباران شد. در نتیجه لایه‌های عمیق‌تر سیاره به هم زده شد و مقداری طلا وارد گوشته و پوسته زمین شد.

بقایای یک انفجار ابرنواختری منبع بالقوه طلا هستند

جالب است بدانید که فرسایش طلا را از مواد معدنی دیگر جدا می‌کند. به دلیل سنگینی طلا، این فلز در بستر نهرها، رسوبات آبرفتی و اقیانوس‌ها غرق و انباشته می‌شود.

زمین لرزه یا زلزله نقش مهمی دارد، زیرا یک گسل در حال تغییر خیلی سریع آب غنی از مواد معدنی را از حالت فشرده خارج می‌کند. هنگامی که آب تبخیر می‌شود، رگه‌های کوارتز و طلا بر روی سطوح سنگ رسوب می‌کنند. فرایند مشابهی در آتشفشان‌ها اتفاق می‌افتد.

سنتز عنصر طلا

باید بدانید که  هیچ واکنش شیمیایی نمی‌تواند یک عنصر را به عنصر دیگر تبدیل کند و به همین علت، تلاش کیمیاگران برای تبدیل سرب (یا عناصر دیگر) به طلا ناموفق بود. واکنش‌های شیمیایی شامل انتقال الکترون‌ها بین عناصر است که ممکن است یون‌های متفاوتی از یک عنصر تولید کند، اما تعداد پروتون‌ها در هسته یک اتم چیزی است که عنصر آن را مشخص می‌کند. اتم‌های طلا  همگی 79 پروتون دارند، به همین دلیل عدد اتمی طلا 79 است.

ساختن طلا به این سادگی نیست که به صورت مستقیم پروتون‌ها را از عناصر دیگر اضافه یا کم کنیم. متداول‌ترین روش برای تبدیل یک عنصر به عنصر دیگر، افزودن نوترون به عنصر دیگر است. نوترون‌ها ایزوتوپ یک عنصر را تغییر می‌دهند و اتم‌ها را ناپایدار می‌کنند تا از طریق واپاشی رادیواکتیو از هم جدا شوند.

جالب است بدانید که هانتارو ناگائوکا، فیزیکدان ژاپنی، برای اولین بار در سال 1924 با بمباران جیوه با نوترون، طلا را سنتز کرد. در حالی که تبدیل جیوه به طلا ساده‌ترین است، طلا را می‌توان از عناصر دیگر  حتی سرب ساخت! در سال 1980 گلن سیبورد اثری از طلا را از سرب تبدیل کرد. در سال 1972 دانشمندان شوروی  به صورت تصادفی محافظ سربی یک راکتور هسته‌ای را به طلا تبدیل کردند.

تفاوت طلای غیر قابل دسترس با طلای قابل دسترس چیست؟

دانشمندان باور دارند که 8 برابر طلای موجود در اقیانوس‌ها بیشتر از آنچه تاکنون در نزدیکی سطح سیاره استخراج شده است وجود دارد. بیشتر این ذخایر طلا غیر قابل دسترس است یا صرفاً برای استخراج بسیار گران است؛ مانند طلایی که احتمالاً در هسته مذاب زمین شناور است. جالب اینجاست که طلا در تمام قاره‌های زمین به جز قطب جنوب کشف شده است. البته این امکان وجود دارد که حتی قطب جنوب نیز مقداری طلا در زیر تمام یخ‌ها داشته باشد.

نکته دیگر اینکه انواع مختلفی از ذخایر طلای قابل دسترس وجود دارد. طلا در کناره‌های برون‌زدایی سنگ‌ها، زیر زمین و نهرها یافت شده است. در زمان‌های مختلف در تاریخ زمین، سیالات داغ در میان سنگ‌های حاوی طلا به گردش در می‌آمدند و به دلیل وزن و خواص شیمیایی طلا، طلا ممکن است برای تشکیل رگه خارج شده باشد. در موارد دیگر، قطعه طلا و تکه‌های طلا شکسته شده  توسط جریان‌های آب برده می‌شوند. از آنجایی که طلا نسبتاً سنگین است، در کف نهرها و بستر رودخانه‌ها فرو می‌رود.

سخن آخر:

کره زمینی که روی آن زندگی می‌کنیم تنها بخش کوچکی از جهان پیرامون ما است و چیزهای شگفت انگیزی وجود دارد که ما هنوز آنها را کشف نکرده‌ایم. هر نظریه‌ای قابلیت تغییر دارد و با پیشرفت علم و امکانات برخی از نظریه‌ها تغییر کرده و به طور کامل جایگزین نظریه قبلی می‌شود و یا اینکه نظریه قبلی را تکمیل می‌کند.