تاریخچه طراحی جواهرات

زیورآلات طلایی در دوره‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. پیش از کشف طلا و دیگر فلزات گران‌بها، افرادی که در کنار ساحل زندگی می‌کردند، خود را با انواع زیادی از صدف‌ها، باقی‌مانده ماهی‌ها مثل دندان ماهی، استخوان ماهی و همچنین با سنگ‌ریزه‌های رنگی تزیین می‌کردند. مردمی که در داخل سرزمین زندگی می‌کردند از باقی مانده حیواناتی که برای غذا کشته بودند به عنوان زینت استفاده می‌کردند به عنوان مثال: شاخ گوزن شمالی، عاج ماموت و انواع استخوان حیوانات. این مواد را از حالت طبیعی خود به اشکال مختلف پیچیده تبدیل می‌کردند و همراه با پوست حیوانات و پر پرندگان تزیینشان می‌کردند و مورد استفاده قرار می‌دادند.

جالب است بدانید که در تمدن‌های بسیار دور، مردگان را با لباس‌ها و زیورآلات دفن می‌کردند. نقاشی‌ها و مجسمه‌ها و... یکی از شواهدی است که نشان‌دهنده استفاده از جواهرات در دوره‌های مختلف است. در ادامه به معرفی طراحی جواهرات برخی تمدن‌ها پرداخته‌ایم.

شکل گیری تمدن‌ها

پس از این دوره، دوره ای از زندگی کوچ نشینی به نظم اجتماعی ساکن و متعاقب آن تولد کهن‌ترین تمدن‌ها رخ داد. اکثر مردم در کنار سواحل رودخانه‌های بزرگ ساکن شدند که توسعه کشاورزی و دامداری را تسهیل کرد. این امر به طور غیرمستقیم نیز منجر به کشف ذخایر آبرفتی بکر مواد معدنی شد که در میان آنها نخست طلا و سنگ‌های قیمتی بودند. با گذر زمان شکل‌های زیورآلات توسعه پیدا کرد و برای قسمت‌های مختلف بدن، زیورآلات متفاوت طراحی شد.

برای بازوها و دست‌ها:

بازوبند - دستبند - حلقه

برای ران‌ها، ساق‌ها و پاها:

دست‌بند ران - دستبند مچ پا - انگشتر پنجه - سگک کفش

برای سر:

 تاج - دیادم - تاج - سنجاق سر - شانه – گوشواره - حلقه بینی - حلقه لب - گوش گیر

برای گردن و نیم تنه:

گردن‌بند - نازک نی (سنگ قفلی باستانی) - سنجاق سینه - کمربند

زیورآلات مصری

کشف مقبره فرعون توت عنخ آمون (سلسله هجدهم، 1539-1292 قبل از میلاد):

توت عنخ آمون یازدهمین فرعون مصر باستان است و به او شاه توت نیز می‌گویند. این گنج در حال حاضر در موزه مصر در قاهره نگهداری می‌شود. داخلی‌ترین تابوت فرعون کاملاً از طلا ساخته شده و مومیایی را با  جواهرات پوشانده‌اند. جواهرات بیشتری در داخل جعبه‌ها و دیگر جعبه‌های اتاق‌های دیگر مقبره یافت شده است. گردن‌بندها، آویزها، دستبندها، گوشواره‌ها و انگشترها دارای کیفیت فوق‌العاده و درجه بالایی از ظرافت هستند که جز جواهرات تاریخی ثبت شده است. زیور آلات مقبره توت عنخ آمون نمونه‌ای از جواهرات مصری است. به کار بردن طلا در طراحی زیورآلات مصری، غالب می‌باشد و به طور کلی با استفاده از سه سنگ فیروزه، کارنلین و لاجورد جواهرات را زینت می‌دادند.

 ماسک تدفین طلا توت عنخ آمون

موزه مصر _ قاهره

مجموعه ای از جواهرات مصر باستان

 موزه بریتانیا _ لندن

زیورآلات ایرانی

قدیمی‌ترین زیورآلاتی که باستان شناسان در داخل ایران یافته‌اند به حداقل 5 هزار سال قبل یعنی هزاره سوم قبل از میلاد بازمی‌گردد. از آنجایی که بسیاری از ایرانیان همراه با جواهرات خود دفن شده‌اند (به ویژه خانواده‌های سلطنتی که زیورآلات زیادی به تن داشتند)، بسیاری از این اقلام به صورت یک تکه کشف شده است. باید بدانید که شهر سوخته مکانی است که قدیمی‌ترین جواهرات ایرانی در آن یافت شده است. جالب است بدانید که قدیمی‌ترین گردن‌بند مروارید دنیا متعلق به یک شاهزاده خانم ایرانی است.

بازوبند طلا هخامنشی

گردنبند پیدا شده در شهر سوخته

جواهرات رنسانس

پس از قرون وسطی، اروپا سرانجام در قرن چهاردهم به رنسانس رسید. رنسانس تمدن‌ها را با کمک مسیرهای تجاری جدید به هم پیوند زد که منجر به تبادل فرهنگ، مذهب و فناوری شد که به کل جهان دسترسی به مواد خام و سنگ‌های قیمتی کمیاب داد. در این دوره مواد اولیه گران‌بها از نقاط مختلف جهان به اروپا رفت.  این قطعات به هنرمندانی تحویل داده شد که سنگ‌های خام را به صورت جواهرات زیبا تراشیدند. سبک غالب جواهرات رنسانس شامل یک مجموعه رنگی و حجیم از سنگ‌های قیمتی است که بر روی یک فضای پیچیده طلایی منبت‌کاری ‌شده‌اند.

آویز کمئو رنسانس

سخن آخر

در این مقاله به مختصری از طراحی‌های جواهرات گذشتگان پرداخته‌ایم. شما دوستان عزیز به کدام یک از  این طرح‌ها علاقه‌مند شدید؟