سنگ زمرد مصنوعی

زمرد مصنوعی چیست؟

 زمرد مصنوعی یکی از سنگ‌هایی است که از زمان‌های دور توسط افراد زیادی تولید می‌شد. دلیل تولید زمرد مصنوعی این است که قیمت زمرد اصل بسیار بالاست و زیبایی این سنگ باعث شده تا بسیاری به دنبال تولید انواع مصنوعی آن باشند. در این مقاله به زمرد مصنوعی و انواع روش ساخت آن خواهیم پرداخت.

تفاوت زمرد مصنوعی و طبیعی

رنگ زمردهای واقعی و مصنوعی با یکدیگر متفاوت است و رنگ شیری زمردهای واقعی بیشتر است. همچنین زمردهای واقعی مات‌تر هستند و شفافیت آنها نسبت به انواع مصنوعی کمتر است.

از نظر خصوصیات فیزیکی این دو سنگ با هم تفاوتی ندارند؛ ولی قیمت زمرد مصنوعی بسیار کمتر از انواع طبیعی آن است. البته زمرد مصنوعی گران‌ترین سنگ مصنوعی در جهان است؛ زیرا برای تولید آزمایشگاهی آن به تجهیزات گران‌قیمتی نیاز است.

شکنندگی زمرد اصل بیشتر است؛ زیرا شکاف‌های طبیعی بسیاری در آن وجود دارد. زمردهای مصنوعی در آزمایشگاه تولید می‌شوند و خلل‌وفرج کمتری دارند؛ ولی انواع طبیعی زمرد با کمک نیروهای طبیعی زمین تشکیل شده و رشد می‌کنند.

زمردهای مصنوعی چون در محیط آزمایشگاهی رشد می‌کنند و شرایط در این محیط کنترل‌شده و غنی از کروم است، معمولاً نسبت به انواع طبیعی بزرگ‌تر و تمیزتر هستند. زمردهای طبیعی را می‌توان با بهسازی و درمان مرغوب‌تر کرد که در این شرایط ارزش سنگ نیز بیشتر می‌شود، اما سنگ زمرد مصنوعی را نمی‌توان بهسازی کرد.

 یکی از تفاوت‌های مهم زمردهای مصنوعی و انواع طبیعی این سنگ این است که انواع طبیعی دارای ناخالصی هستند و ممکن است گازهای مختلف و مواد معدنی گوناگونی در بافت آنها پیدا شود؛ ولی زمرد مصنوعی در شرایط کنترل‌شده‌ای تشکیل می‌شود و ناخالصی آن بسیار کمتر است.

تفاوت زمردهای بدلی و زمردهای مصنوعی

زمردهای مصنوعی یا آزمایشگاهی به زمرد اصل شباهت دارند؛ زیرا هر دو از ماده معدنی بریل به همراه کمی کروم، وانادیوم و آهن سبزرنگ تشکیل می‌شوند و از نظر شکل ظاهری و خواص نوری شبیه هم هستند. زمردهای آزمایشگاهی با انواع بدلی فرق دارند و جزء سنگ‌های واقعی حساب می‌شوند.

زمرد بدلی برخلاف انواع مصنوعی است و برای ساخت آن از دستورات طبیعت پیروی نمی‌شود. در حالیه در شرایط آزمایشگاهی، همان میزان گرما و فشار و ترکیباتی که برای تشکیل زمردهای طبیعی موردنیاز است به کار گرفته می‌شود.

در هنگام خرید دقت کنید که سنگ زمرد مصنوعی را با زمرد بدلی اشتباه نگیرید. اگر سایه‌های رنگی دیگری غیر از سبز در زمرد مشاهده کردید، ممکن است با زمرد بدلی مواجه باشید. راه دیگر تشخیص این است که زمرد را مقابل نور بگیرید. اگر بازتاب رنگین‌کمانی نور را مشاهده کردید مطمئن باشید که زمرد جعلی و بدلی در دست دارید.

روش‌های ساخت سنگ زمرد مصنوعی

✅ سنگ زمرد مصنوعی با دو روش فلاکس و هیدروترمال تولید می‌شود.

روش فلاکس

در این روش، کریستال‌های مصنوعی زمرد در یک محلول مایع فلاکس، در دمای بالا تشکیل می‌شوند. این زمردها به انواع طبیعی شبیه هستند؛ ولی گوهرشناسان با ذره‌بین می‌توانند اصل نبودن آنها را تشخیص دهند. ضریب شکست و وزن مخصوص زمرد مصنوعی فلاکس از انواع طبیعی کمی پایین‌تر است و صفحات رشد یکنواخت و موازی دارند.

روش هیدروترمال

در این روش برای ساخت سنگ زمرد مصنوعی از بریل بی‌رنگ استفاده می‌شود. در روش هیدروترمال، مواد تشکیل‌دهندۀ کریستال در محلول اسیدی قرار داده می‌شوند و مواد شیمیایی و آب در دما و فشار بالا قبه آنها افزوده می‌شود.

در این روش، یک‌دانهٔ بریل را در یک ظرف بسته قرار می‌دهند و آن را با آب خالص پر می‌کنند. مادۀ تشکیل‌دهندۀ زمرد خرد می‌شود و ترکیبات دیگری مانند وانادیوم و بریل وارد این محیط شده و برای یونیزه‌شدن محیط نیز یک‌بار الکتریکی از درون آن عبور داده می‌شود. با افزایش گرما و فشار در محفظۀ بسته، فرایند ساخت مولکولی زمرد مصنوعی آغاز می‎شود.

✔️فرایند هیدروترمال بسیار شبیه به فرایندی است که طی آن زمرد طبیعی تشکیل می‌شود. البته ممکن است مدت‌زمان زیادی طول بکشد تا بلور زمرد رشد کند. اما زمرد مصنوعی تشکیل‌شده به انواع طبیعی شباهت بسیار زیادی دارد.

سخن پایانی

در این مقاله دربارۀ سنگ زمرد مصنوعی صحبت کردیم. این زمرد در شرایط آزمایشگاهی تولید می‌شود و قیمت آن بسیار کمتر از اصل زمرد است.

زمرد مصنوعی به روش‌های مختلفی تولید می‌شود که در این مقاله به دو روش اشاره شد. زمرد مصنوعی در مقایسه با انواع طبیعی شفافیت بیشتری داشته و از نظر اشباع رنگ نیز مرغوب‌تر است. به همین علت ممکن است سنگ زمرد مصنوعی نسبت به انواع طبیعی هم زیبایی و هم مرغوبیت بیشتری داشته باشد درحالی‌که قیمت آن بسیار کمتر از زمرد طبیعی است. زمردهای مصنوعی نیز مانند انواع طبیعی برای جواهرسازی و خواص درمانی مورداستفاده قرار می‌گیرند.